Aldo Terrusi ha scritto un libro – tradotto anche in albanese – sulla vicenda di suo padre, arrestato e imprigionato innocente nel carcere di Burrel, dove morì; proveniva da una famiglia che risiedeva da almeno duecento anni nei Paesi balcanici ed era Direttore della Banca d’Albania a Valona.
Ancora non è riuscito a trovare i resti di suo padre nonostante abbia interpellato tutte le autorità albanesi che potessero avere qualche informazione in merito.
La poesia (inedita) è stata scritta da me nel 1993 quando mi trovavo sul campo interno del Carcere di Burrel, dove si seppellivano i morti; mi sono deciso a renderla pubblica solo ora per non dimenticare le vittime della scandalosa dittatura di Enver Hoxha che ancora giacciono sotto la terra di quel famigerato carcere e per sollecitare la restituzione delle spoglie alle proprie famiglie.
Il testo in albanese, come queste righe, è tradotto da Elvana Zaimi che ringrazio per la cortese collaborazione.
Albania terra natia
(sul campo di Burrel)
Terra natia,
accogliente e crudele.
Terra di fede e d’onore.
Terra di eroi e di martiri,
di eccidi e vendette.
Terra conquistata, straziata, sconvolta, liberata.
Terra amara, custode matrigna delle spoglie di mio padre!
Terra benedetta e maledetta,
rendimi le sue ossa, vittima innocente di una dittatura infame!
Padre, hai condiviso con i tuoi amici Angjel e Petrit *,
per sette anni, le torture dei vigliacchi carnefici,
lo sgomento della morte,
la speranza del futuro,
sei stato sepolto in questo arido campo.
Io so che sei qui,
accanto al ciliegio, saturo di sangue dei morti,
che ti protegge nella pietosa ombra.
Il vento sibila tra gli arbusti incolti,
porta le voci confuse e i lamenti delle anime erranti.
Tu padre fammi sentire la tua voce,
indicami la via per riportarti in patria!
Nell’oblio mortale, un grido di dolore ed una lacrima,
un pensiero per Aurelia ed Aldo
sono stati l’ultimo atto della tua vita terrena.
Un grido che ora esplode in me,
accompagnato da un pianto infinito:
perché, perché?
Perché il Dio degli uomini permette che uno di essi
sia padrone di vita e di morte sugli altri?
Burrel, marzo 1993
Aldo Renato Terrusi
* Angjel Kokoshi, Petrit Velai
compagni di cella a Burrel
Për të mos harruar
Këtë poezi (të pabotuar) e kam shkruar në vitin 1993, gjatë kohës që ndodhesha në kampin e brendshëm të Burgut të Burrelit, aty ku varroseshin të vdekurit; vendosa të publikoj vetëm tani për të mos i lënë në harresë viktimat e diktaturës skandaloze të Enver Hoxhës, kur ende sot e kësaj dite dergjen nën tokën e atij burgu famëkeq, si dhe për të nxitur kthimin e eshtrave familjarëve të tyre.
Teksti në shqip dhe këto radhë janë përkthyer nga Elvana Zaimi, të cilën e falenderoj për bashkëpunimin e përzemërt.
Shqipëria tokë e lindjes
(në kampin e Burrelit)
Tokë e lindjes,
mikpritëse e mizore.
Tokë e besës dhe e nderit.
Tokë e heronjve dhe martirëve,
plojave e gjakmarrjes.
Tokë e zaptuar, e cfilitur, tronditur, çliruar.
Tokë e hidhur, sogje njerkë e trupit të tim eti!
Tokë e bekuar dhe e mallkuar,
m’i kthe eshtrat e tij, viktimës së pafajshme të një diktature të turpshme!
O atë, me shokët e tu Angjel e Petrit*, ndave
për shtatë vjet, torturat e xhelatëve të poshtër,
mnerën e vdekjes,
shpresën e të ardhmes,
të varrosën në këtë fushë djerrë.
E di që je këtu,
në krah të qershisë, nginjur me gjakun e të vdekurve,
që të mbron në hijen e dhembshur.
Era fërshëllen përmes shkurrezave të shkreta,
sjell zërat e pështjelluar dhe rënkimet e shpirtrave endacakë.
O atë, lërmë të të dëgjoj zërin,
më trego rrugën që të të kthej në atdhe!
Në harresën vdekëtare, një britmë dhimbjeje dhe një lot,
një mendim për Aurelian dhe Aldon
ishin akti yt i fundit i jetës tokësore.
Një britmë që shpërthen në mua,
shoqëruar nga një vaj pa mbarim:
përse, përse?
Përse Zoti i njerëzve lejon që njëri syresh
Të jetë zot i jetës dhe vdekjes së të tjerëve?
Burrel, mars 1993
Aldo Renato Terrusi
* Angjel Kokoshi, Petrit Velaj
shokët e qelisë në Burrel
